Philip van der Wees is sinds 2018 hoogleraar Paramedische Wetenschappen aan de Radboudumc. Zijn achtergrond is fysiotherapie waarbinnen hij tot zo’n 15 jaar geleden actief was. In dit interview vertelt hij meer over zijn werk binnen het paramedische werkveld, het ontwikkelen van methodieken voor richtlijnen, het belang van paramedici en hoe zij door interdisciplinair werken hun positie in de zorg versterken.
Interdisciplinaire samenwerking
Dat ik hoogleraar Paramedische Wetenschappen ben geworden, komt door mijn interesse in interdisciplinaire samenwerking in de zorg en in de kwaliteit van zorg. Ik houd me bezig met het gebruiken van kennis uit de wetenschap voor zorgrichtlijnen voor paramedici. Dat is dus breder dan alleen fysiotherapie, omdat je ook het ontwikkelen van richtlijnen interprofessioneel zou moeten aanpakken. Zo hebben we net een subsidieaanvraag ingediend voor paramedische interprofessionele samenwerking om de deelname aan de maatschappij van mensen met chronische aandoeningen te bevorderen met behulp van technologie. Het initiatief is een samenwerking met verschillende hoogleraren en lectoren binnen de paramedische zorg. De aanvraag past binnen het GALA-Akkoord en Actief Leven Akkoord, waarin paramedici een belangrijke rol spelen. Paramedici vormen een belangrijke schakel in de zorg en bij het begeleiden van mensen in hun dagelijks functioneren.
Ik ben een generalist
De praktische aanleiding dat ik hoogleraar Paramedische Wetenschappen ben geworden, is dat ik deze bestaande leerstoel overnam van emeritus hoogleraar Ria Nijhuis-Van der Sanden bij haar pensioen. Met praktijkgericht onderzoek naar interprofessionele samenwerking geef ik invulling aan deze positie. Ik ben dus niet iemand van het vakinhoudelijk specialisme, maar een generalist die het interessant vindt om naar de samenwerking, kwaliteitsbevordering in de eerste lijn en de verbinding met de tweede lijn te kijken. Daarbij past een brede kijk naar de paramedische zorg.
De kracht van paramedici
Mijn roots als fysiotherapeut verlies je nooit, maar je scope verandert wel door de jaren heen. Wat ik het mooiste vind aan het vak is het motiveren van mensen om aan hun eigen herstel te werken. Vanuit alle paramedische hoeken, dus of het nu vanuit voeding of beweging is of om spraak en taal gaat. Het is belangrijk dat paramedici zélf de skills en expertise hebben om mensen aan te sporen actiever te worden en te werken aan een betere leefstijl. Hiermee kunnen ze hun dagelijks leven weer oppakken. Dát is de kracht van paramedici.
Je hebt als paramedicus hopelijk een interne drive om continu jezelf te willen verbeteren
Ik vind dat elke zorgprofessional de professionele verantwoordelijkheid heeft om continu aan zijn eigen kwaliteit van zorg te werken. Je hebt als paramedicus hopelijk een interne drive om jezelf te willen blijven verbeteren. Dat herken ik ook wel uit de praktijk, het geeft de meeste voldoening als cliënten met je adviezen aan de slag gaan én dat je de goede behandeling geeft. Dat heeft te maken met technische skills, maar ook met het begeleiden van een cliënt door gedragsverandering. Blijf jezelf steeds afvragen: wat heb ik vandaag gedaan, welke behandeling heb ik gegeven en heb ik het goede gedaan? Dat hoort bij je als zorgprofessional. Als je dat kunt stimuleren en kan faciliteren met een kwaliteitsregister, dan is dat de kracht van zo’n register. In het Kwaliteitsregister Paramedici worden voor deskundigheidsbevordering activiteiten bijgehouden, beloond en kun je jezelf ermee positioneren. Hierdoor faciliteer en stimuleer je de professionele verantwoordelijkheid.
De toekomst van de paramedische zorg
Je ziet dat mensen zich steeds vaker thuis moeten zien te redden. Mensen worden ouder, hebben vaak meerdere chronische aandoeningen. Vaak hebben zij moeite om op een goede manier hun rol te pakken en hun activiteiten te blijven doen. Hierbij spelen verpleegkundigen een belangrijke rol, maar ook zeker wij als paramedici. Juist omdat we ons richten op het dagelijks functioneren van mensen in hun thuis- werk- of sportsituatie. Binnen de wijk kunnen we onze positie versterken door de samenwerking op te zoeken met verpleegkundigen en de huisartsen, maar ook met vakmensen vanuit het sociaal domein. Dat vraagt een hoge mate van professionaliteit waar we aan moeten werken en daar draagt een kwaliteitsregister natuurlijk ook aan bij.
Paramedici verdienen meer bekendheid
Je ziet een verschuiving van het behandelen van de medische aandoening naar meer aandacht voor het dagelijks leven van mensen. Die verschuiving mag nog wel even doorgaan. De rol van paramedici daarin wordt nog niet altijd erkend door de maatschappij. Paramedici kunnen dan ook meer bekendheid krijgen. Zij kunnen dat zelf doen door hun bijdrage aan de maatschappij vanuit hun professie en vanuit de samenwerking beter uit te dragen. We hebben als paramedici een belangrijke stap te zetten in het interprofessioneel samenwerken, waarbij zorgprofessionals samen doelen stellen. Dat moeten we stimuleren in de praktijk maar ook in de vorm van strategie, beleid en de bijbehorende financiën. Zonder de paramedische zorg zouden we namelijk de maatschappij echt tekortdoen. Als je je alleen maar richt op de ziekte van mensen en niet op het herstel en hun vermogen om zich aan te passen, dan zou dat een ver-armoeding van de kwaliteit van leven betekenen. Eén van de oplossingen zou het opzetten van een goede infrastructuur zijn tussen paramedici in de eerste lijn de tweede lijn, zodat de overgang van een cliënt naar een ziekenhuis beter wordt gemaakt.
Ontwikkeling van interdisciplinaire richtlijnen voor paramedici
Met de methodologische Advies- en expertgroep Kwaliteitsstandaarden AQUA van het Zorginstituut Nederland zijn we eerder gestart met het maken van de leidraad voor kwaliteitsstandaarden. Deze methodiek beschrijft de stappen waarmee (interdisciplinaire) zorgrichtlijnen worden gemaakt. Vorig jaar zijn we het ‘Richtlijnen Netwerk Nederland’ begonnen, om de ontwikkelingen die AQUA heeft opgestart verder te brengen. Met een learning community kunnen richtlijnontwikkelaars van en met elkaar leren. Met dit initiatief dragen we ook weer bij aan toekomstbestendige en kwalitatief hoogstaande paramedische zorg.
